18 July, 2022 11:39:40

ลักษณะทั่วไป

เขตการปกครอง

สภาพสังคม

บริการพื้นฐาน

วิสัยทัศน์/พันธกิจ

ยุทธศาสตร์

โครงสร้างองค์กร

อำนาจ/บทบาทหน้าที่

คู่มือปฏิบัติงาน

การเสริมสร้างวัฒนธรรมองค์กร

ผู้บริหาร

สมาชิก

ส่วนราชการ

นโยบายการบริหารทรัพยากรบุคคล

การดำเนินการตามนโยบายการบริหารฯ

หลักเกณฑ์การบริหารทรัพยากรบุคคล

รายการผลการบริหารทรัพยากรบุคคล

แผนอัตรากำลัง

คำสั่งเทศบาลเมืองนครนายก

ประกาศเทศบาลเมืองนครนายก

แผนพัฒนาท้องถิ่น

แผนการดำเนินงาน

ติดตามผลการดำเนินงาน

แผนอื่นๆ

คู่มือประชาชน

บริการแบบฟอร์มต่างๆ

สถิติการให้บริการ

รายงานความพึงพอใจการให้บริการ

E-Service

แผนการจัดซื้อจัดจ้างหรือการจัดหาพัสดุ

สรุปผลรายเดือน

รายงานประจำปี

เทศบัญญัติงบประมาณรายจ่ายประจำปี

แผนการใช้จ่ายงบประมาณประจำปี

การติดตามการใช้จ่ายงบประมาณ

รายงานผลการใช้จ่ายงบประมาณประจำปี

นโยบายไม่รับของขวัญ

เจตจำนงสุจริต

แนวปฏิบัติการจัดการเรื่องร้องเรียน

การทุจริตและประพฤติมิชอบ

รายงานเรื่องร้องเรียน

การประเมินความเสี่ยง

การจัดการความเสี่ยง

แผนปฏิบัติการป้องกันการทุจริต

รายงานการติดตามการป้องกันการทุจริต

รายงานผลการดำเนินการป้องกันการทุจริต

มาตรการส่งเสริมคุณธรรม ความโปร่งใส

การดำเนินการตามมาตรการฯ

กฎหมาย ระเบียบเกี่ยวกับการประชุม

รายงานการประชุมสภา

ภาพนิทรรศการวันวิสาขบูชา

            ความสำคัญของวันวิสาขบูชา

“วิสาขบูชา” ย่อมาจากคำว่า  “วิสาขปุรณมีบูชา”  แปลว่า การบูชาพระในวันเพ็ญเดือนวิสาขะ (เดือน ๖)  ซึ่งมีเหตุการณ์สำคัญเกิดขึ้น  ๓  ประการ  ในวันวิสาขบูชา  ดังนี้

๑. ประสูติ  พระนางสิริมหามายา  พระมเหสีของพระเจ้าสุทโธทนะแห่งกรุงกบิลพัสดุ์  ได้ประสูติพระราชโอรส  คือเจ้าชายสิทธัตถะ  ที่ใต้ต้นสาระ  พระราชอุทยานลุมพินี ระหว่างกรุงกบิลพัสดุ์กับกรุงเทวทหะ (ปัจจุบันคือประเทศเนปาล)  ตรงกับวันศุกร์  ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖  ปีจอ  ก่อนพุทธศักราช ๘๐ ปี

๒. ตรัสรู้  เจ้าชายสิทธัตถะตรัสรู้ เป็นพระพุทธเจ้าเมื่อพระชนมายุ ๓๕ พรรษา  ณ  ใต้ร่มไม้ศรีมหาโพธิ์ ฝั่งแม่น้ำเนรัญชรา  ตำบลอุรุเวลาเสนานิคม  ในตอนเช้ามืดวันพุธ  ขึ้น  ๑๕  ค่ำ  เดือน  ๖  ปีระกา ก่อนพุทธศักราช  ๘๕  ปี  หลังจากออกผนวชได้ ๖ ปี  (ปัจจุบันสถานที่ตรัสรู้แห่งนี้เรียกว่า  พุทธคยา  เป็นตำบลหนึ่งของเมืองคยา  ประเทศอินเดีย)

๓. ปรินิพพาน  หลังจากตรัสรู้แล้วได้ประกาศพระศาสนา และโปรดเวไนยสัตว์เป็นเวลา ๔๕ ปี พระชนมายุได้ ๘๐ พรรษา จึงเสด็จปรินิพพาน  เมื่อวันอังคาร ขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๖ ปีมะเส็ง ณ สาลวโนทยานของมัลลกษัตริย์  เมืองกุสินารา  แคว้นมัลละ  (ปัจจุบันอยู่ในเมืองกุสินคระแคว้นอุตตรประเทศ ประเทศอินเดีย)

วันวิสาขบูชา เป็นวันที่มีความสำคัญสำหรับพุทธศาสนิกชนทุกคน เนื่องจากล้วนมีเหตุการณ์ที่เกี่ยวข้องกับการถือกำเนิดของพระพุทธศาสนา  คือ  เป็นวันที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าประสูติ  ตรัสรู้  และปรินิพพานในคราวเดียว  ดังนั้น  เพื่อเป็นการน้อมรำลึกถึงพระคุณของพระองค์  องค์การสหประชาชาติ  จึงกำหนดให้วันวิสาขบูชาเป็นวันสำคัญสากลของโลก  โดยเรียกว่า Vesak Day  โดยการเสนอของประเทศศรีลังกาและมีมติเป็นเอกฉันท์ในที่ประชุมสมัชชาสหประชาชาติ เมื่อวันที่ ๑๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๒ โดยให้เหตุผลว่าองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงเป็นมหาบุรุษผู้ให้ความเมตตาต่อหมู่มวลมนุษย์  เปิดโอกาสให้ทุกศาสนา สามารถเข้ามาศึกษาพุทธศาสนา  เพื่อพิสูจน์หาข้อเท็จจริงได้โดยไม่จำเป็นต้องเปลี่ยนมานับถือศาสนาพุทธ และได้กำหนดวันวิสาขบูชานี้เป็นวันหยุดวันหนึ่งของสหประชาชาติอีกด้วย ทั้งนี้ก็เพื่อให้ชาวพุทธทั่วโลก ได้มีโอกาสบำเพ็ญบุญเนื่องในวันประสูติ  ตรัสรู้  และปรินิพพานของพระบรม  จากความสำคัญข้างต้น พระพุทธศาสนาจึงเป็นศูนย์รวมทางจิตใจของชาวพุทธ คนไทยส่วนใหญ่ นับถือพระพุทธศาสนา และได้นำเอาหลักธรรมคำสอนเป็นหลักสำคัญในการดำรงชีวิต  ทำให้สังคมไทยอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข  ชีวิตคนไทยผูกพันกับพุทธศาสนา  จึงมีอิทธิพลต่อวิถีชีวิตของคนไทยหลายประการ  ได้แก่  ด้านอุปนิสัย เช่น ความกตัญญูกตเวที การเคารพเชื่อฟังผู้ใหญ่ การให้อภัย ความเมตตาความกรุณา เป็นต้น ล้วนได้รับการปลูกฝังและหล่อหลอมจากหลักธรรมคำสอนทางพระพุทธศาสนา  ตั้งแต่วัยเด็กที่ได้สืบทอดต่อกันมาจนเป็นวัฒนธรรมไทยที่ดีงาม เนื่องจากคนไทยมีความใกล้ชิดกับพระพุทธศาสนามาโดยตลอด  นับได้ว่ากิจกรรมวันสำคัญทางพระพุทธศาสนา เป็นการส่งเสริมคุณธรรมจริยธรรมอันดีงามให้เกิดขึ้นในสังคมไทยสืบไป  

ความเป็นมาของวันวิสาขบูชาในประเทศไทย

วันวิสาขบูชานี้  ปรากฏตามหลักฐานว่า ได้มีมาตั้งแต่ครั้งกรุงสุโขทัยเป็นราชธานี ซึ่งสันนิษฐานว่าคงจะได้แบบอย่างมาจากลังกา กล่าวคือ เมื่อประมาณ พ.ศ. ๔๒๐ พระเจ้าภาติกุราช กษัตริย์แห่งกรุงลังกาได้ประกอบพิธีวิสาขบูชาอย่างมโหฬารเพื่อถวายเป็นพุทธบูชา กษัตริย์ลังกาในรัชกาลต่อๆ มา ก็ทรงดำเนินรอยตาม แม้ปัจจุบันก็ยังถือปฏิบัติอยู่สมัยสุโขทัยนั้น ประเทศไทยกับประเทศลังกามีความสัมพันธ์ด้านพระพุทธศาสนา ใกล้ชิดกันมาก  เพราะพระสงฆ์ชาวลังกาได้เดินทางเข้ามาเผยแพร่พระพุทธศาสนาและเชื่อว่าได้นำการประกอบพิธีวิสาขบูชามาปฏิบัติในประเทศไทยด้วย  ในหนังสือนางนพมาศได้กล่าวบรรยากาศการประกอบพิธีวิสาขบูชาสมัยสุโขทัยไว้พอสรุปใจความได้ว่า “เมื่อถึงวันวิสาขบูชา พระเจ้าแผ่นดิน ข้าราชบริพาร ทั้งฝ่ายหน้าและฝ่ายใน ตลอดทั้งประชาชนชาวสุโขทัยทั่วทุกหมู่บ้านทุกตำบลต่างช่วยกันทำความสะอาด ประดับตกแต่งพระนครสุโขทัยเป็นการพิเศษ ด้วยดอกไม้ ของหอม จุดประทีปโคมไฟแลดูสว่างไสวไปทั่วพระนคร เป็นการอุทิศบูชาพระรัตนตรัย เป็นเวลา ๓ วัน ๓ คืน พระมหากษัตริย์และบรมวงศานุวงศ์ ก็ทรงศีลและทรงบำเพ็ญพระราชกุศลต่างๆ ครั้นตกเวลาเย็น  ก็เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยพระบรมวงศานุวงศและนางสนองพระโอษฐ์  ตลอดจนข้าราชการทั้งฝุายหน้า และฝ่ายในไปยังพระอารามหลวง  เพื่อทรงเวียนเทียนรอบพระประธาน  ส่วนชาวสุโขทัยชวนกันรักษาศีล ฟังธรรมเทศนา ถวายสลากภัต ถวายสังฆทาน ถวายอาหารบิณฑบาต แด่พระภิกษุสามเณร บริจาคทรัพย์แจกเป็นทานแก่คนยากจน คนกำพร้า คนอนาถา คนแก่ คนพิการ บางพวกก็ชวนกันสละทรัพย์ ปล่อยสัตว์ ๔ เท้า ๒ เท้า และเต่า ปลา เพื่อชีวิตสัตว์ให้เป็นอิสระ โดยเชื่อว่าจะทำให้คนอายุยืนยาวต่อไป” ในสมัยอยุธยา สมัยธนบุรี และสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น ศาสนาพราหมณ์ที่เข้ามามีอิทธิพลสูงต่อประชาชนชาวไทย จึงไม่ปรากฏหลักฐานว่าได้มีการประกอบพิธีบูชาในวันวิสาขบูชา จนมาถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ ๒ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ (พ.ศ. ๒๓๖๐) ทรงดำริกับ สมเด็จพระสังฆราช (มี) สำนักวัดราชบูรณะ มีพระราชประสงค์จะให้ฟื้นฟูการประกอบพระราชพิธีวันวิสาขบูชาขึ้นใหม่ โดยสมเด็จพระสังฆราช ถวายพระพรให้ทรงทำขึ้นเป็นครั้งแรกในวันขึ้น ๑๔ ค่ำ ๑๕ ค่ำ และวันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๖ พุทธศักราช ๒๓๖๐ และให้จัดทำตามแบบอย่างประเพณีเดิมทุกประการ เพื่อมีพระประสงค์ให้ประชาชนประกอบการบุญการกุศล เป็นหนทางเจริญอายุ และอยู่เย็นเป็นสุข ปราศจากทุกข์โศกโรคภัย และอุปัทวันตรายต่างๆ โดยทั่วหน้ากัน

หลักธรรมที่ควรนำมาปฏิบัติเกี่ยวกับวันวิสาขบูชา

วันวิสาขบูชาเป็นวันที่มีเหตุการณ์ ๓ ประการของพระพุทธเจ้าเกิดขึ้น  ต่อมาจึงได้มีผู้นำหลักธรรมที่เกี่ยวข้องกับเหตุการณ์ทั้ง ๓ ประการของพระพุทธองค์มาประมวลไว้เพื่อให้พุทธศาสนิกชนได้ยึดถือเป็นแนวประพฤติปฏิบัติ  หลักธรรมดังกล่าวมีดังต่อไปนี้

๑. กตัญญู คือ การรู้อุปการคุณที่ผู้อื่นทำไว้ก่อน คู่กับ กตเวที คือ การตอบแทนอุปการคุณที่ผู้อื่นทำไว้นั้น

บิดามารดา  มีอุปการคุณแก่บุตรธิดา ในฐานะเป็นผู้ให้กำเนิดและเลี้ยงดูจนเติบใหญ่  ให้การศึกษา อบรมสั่งสอน  ให้ละเว้นจากความชั่ว มั่นคงในการทำความดี  เมื่อถึงคราวมีคู่ครองได้  จัดหาคู่ครองที่เหมาะสมให้ และมอบทรัพย์สมบัติให้ไว้เป็นมรดก  บุตรธิดาเมื่อรู้อุปการคุณที่บิดามารดา ทำไว้ย่อมตอบแทนด้วยการประพฤติตัวดี สร้างชื่อเสียงให้แก่วงศ์ตระกูล เลี้ยงดูท่านและช่วยทำงานของท่าน และเมื่อท่านล่วงลับไปแล้ว ก็ทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้ท่าน

ครูอาจารย์  มีอุปการคุณแก่ศิษย์ ในฐานะเป็นผู้ประสาท ความรู้ให้ฝึกฝนแนะนำให้เป็นคนดี สอนศิลปวิทยาให้อย่างไม่ปิดบัง  ยกปรากฏแก่คนอื่นและช่วยคุ้มครองศิษย์ทั้งหลาย  ศิษย์  เมื่อรู้อุปการคุณที่ครูอาจารย์ทำไว้  ย่อมตอบแทนด้วยการตั้งใจเรียน ให้เกียรติ และให้ความเคารพ ไม่ล่วงละเมิดโอวาทของครู

ในทางพระพุทธศาสนา  พระพุทธเจ้าในฐานะที่ทรงสถาปนาพระพุทธศาสนาและทรงสอนทางพ้นทุกข์ให้แก่ผู้ควรแนะนำสั่งสอน  จึงควรตอบแทนด้วยอามิสบูชาและปฏิบัติบูชา  

และการจัดกิจกรรมในวันวิสาขบูชาก็เป็นส่วนหนึ่งที่พุทธศาสนิกชนแสดงออกซึ่งกตัญญูกตเวทีต่อพระองค์ ด้วยการทำนุบำรุงส่งเสริมพระพุทธศาสนา และประพฤติปฏิบัติธรรม เพื่อสืบทอดพระพุทธศาสนาต่อไป

๒. อริยสัจ ๔ ประการ  คือ  ทุกข์  สมุทัย  นิโรธ  มรรค

ทุกข์  คือ  สภาพที่กายและใจทนสภาพบีบคั้นได้ยาก เมื่อกล่าวโดยองค์ธรรม ได้แก่ ความเกิดเป็นทุกข์ความแก่เป็นทุกข์  ความเจ็บเป็นทุกข์  ความตายเป็นทุกข์  ความประสบกับสิ่งไม่เป็นที่รักเป็นทุกข์ ความพลัดพรากจากสิ่งที่รักเป็นทุกข์  ความไม่ได้สิ่งที่ตนปรารถนาเป็นทุกข์  ว่าโดยย่อความยึดมั่นขันธ์  ๕  เป็นทุกข์

สมุทัย  คือ  เหตุแห่งทุกข์  ได้แก่  ตัณหาหรือความทะยานอยาก  มี  ๓  ประการ  คือ  กามตัณหา ความทะยานอยากด้วยอยากได้มาครอบครอง  ภวตัณหา  ความทะยานอยากเป็นโน่นเป็นนี่  และวิภวตัณหา ความทะยานอยากให้พ้นจากภาวะที่เป็นอยู่

นิโรธ  คือ  การดับทุกข์  หมายถึง  การดับหรือการละตัณหา

มรรค  คือ  วิถีทางแห่งความดับทุกข์  หมายถึง  ข้อปฏิบัติที่ให้บรรลุถึงความดับทุกข์  อันได้แก่  มรรค มีองค์ ๘ ประการ ได้แก่ สัมมาทิฏฐิ สัมมาสังกัปปะ สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ สัมมาอาชีวะ สัมมาวายามะ สัมมาสติ  สัมมาสมาธิ

๓. ความไม่ประมาท  คือ  การมีสติทั้งขณะทำ ขณะพูด และขณะคิด สติ คือ การระลึกรู้ทัน ที่คิด พูด และทำในภาคปฏิบัติเพื่อนำมาใช้ในชีวิตประจำวัน  หมายถึง  การระลึกรู้ทันการเคลื่อนไหวอิริยาบถ ๔ คือ เดิน ยืน นั่ง นอน การฝึกให้เกิดสติทำได้โดยตั้งสติกำหนดการ เคลื่อนไหวอิริยาบถ กล่าวคือ ระลึกรู้ทันทั้งในขณะ ยืน เดิน นั่งและนอน รวมทั้งระลึกรู้ทันในขณะพูด ขณะคิด และขณะทำงานต่างๆ